LIEFDE IS GROOT
“De mooiste zin die iemand ooit tegen me heeft gezegd is: je moet niet opgeven,
je moet naar een betere toekomst uitkijken” (quote uit de voorstelling)
Enkele weken terug stonden ik en Lorenz met z’n tweeën op de bühne. Niet om verzen te declameren of een zoetgevooisd zangduet in te zetten, wel om een livestream captatie te verzorgen van een beklijvend stukje theater: ‘ALLEEN LIEFDE’ van theatergroep GROOT FAMILIE (onder regie van Stefan Perceval). Een voorstelling die aan het ruggenmerg blijft plakken, die bol staat van symboliek, van tederheid, van brandend verlangen. En - wat ons betreft – heel wat meer aandacht naar zich toe mag zuigen.
Een twintigtal figuren stonden verspreid op het podium van CC Berchem. Groot, klein, oud, jong, donkere en witte huidskleuren door elkaar. Een bont allegaartje aan mensen uit verschillende werelddelen die ogenschijnlijk niks met mekaar te maken hebben. Vluchtelingen, anderstaligen, analfabeten, dat allemaal wel, maar geen professionele acteurs. Wat ze gemeen hebben is dat ze allen school lopen bij LIGO (het vroegere Open School), een organisatie die jaarlijks zo een groffe 10.000 laaggeletterden en anderstaligen onderwijs aanbiedt. Samen als kwetsbare minderheden naar de les gaan, dat schept een band. Een familieband zou je kunnen zeggen. Eén grote familie ook van mensen die tussen de plooien van de samenleving vallen en schrijnend genoeg wat onzichtbaar worden. Enkele jaren terug kwam LIGO in contact met theaterwerkplaats Het Gevolg en dat opende een bijzonder samenwerkingsverband. Eén die deze mensen actief op de voorgrond wil plaatsen en hen duidelijk wil maken dat hun verhaal ertoe doet. Dat ze mogen gezien worden en aanhoord worden, en hopelijk zo de nodige wilskracht ontwikkelen om hun plek binnen de samenleving te vinden. (Dat zien we ook terug in de ontroerende documentaire die onze collega’s van Poolhert Productions hebben gemaakt: https://www.youtube.com/watch?v=uodBP40aR68)
Eén grote familie van dappere mensen die elk op hun manier hun eigen kwetsbaarheden uitdrukken, hun dromen bezingen en schreeuwen uit een dieperliggende, aan hun botten knagend verlies. Het is dan ook de verdienste van regisseur Stefan Perceval en zijn theatergroep Het Gevolg om met een haarfijne gevoeligheid een voorstelling op te bouwen uit elementen die puur en alleen maar zijn ontstaan uit improvisatie, uit het oproepen van wondermooie maar soms ook onbehaaglijke en pijnlijke herinneringen. Uit de allerindividueelste expressie komt zo een universele laag naar boven, die iedereen aantrekt en iedereen beroert. Het is net die ruwe, creatieve energie waar theater om hoort te draaien en die een verschil kan maken binnen een samenleving die niet stilstaat en niet omkijkt.
De 71-jarige Masha die na het pijnlijke verlies van haar echtgenoot terugdenkt aan een telefoongesprek. De melancholische gezangen van Marceline in haar moedertaal die een immens zwaar trauma lijken te bezweren. In één van de meest beklijvende scènes zien we en vluchteling verstopt onder een dik pak jassen en met twee valiezen in de hand. Hij is op de dool en schurkt wat ongemakkelijk tegen de andere spelers aan met de vraag: “Is dit België?” Nergens wordt hij verwelkomd, waarna hij knielt vooraan het podium en dezelfde vraag luider en luider van zich afschreeuwt. De stilte na elke onbeantwoorde vraag keert als een mokerslag terug in het gezicht. In het zog van de vluchteling blijft alleen de pijnlijke stilte overeind.
Tegelijk was het ook een unieke (en wat bizarre) editie van Groot Familie. Het gehele creatieve proces moest plaatsvinden in tijden van een fel om zich heen slaande pandemie. De groepsrepetities die zo broodnodig zijn voor de voorstelling, dienden opgesplitst te worden in kleine werkgroepjes. Er waren de mondmaskers, afstandsregels, de zelftesten, de avondklok,… onnoemelijk veel zaken om als een gekwelde ambtenaar rekening mee te moeten houden. Een voorstelling voor publiek was (ten tijden van de repetities) ook al uit den boze. Zo werden wij ingeschakeld om een video livestream te ontwikkelen. Geen hapklare opdracht: we hadden de repetities maar één keer bijgewoond, de choreografie en theatermechanismen waren ontwikkeld om naar de zaal toe te spelen en het bleek een calvarietocht om de hele groep samen op één podium te krijgen… Alle gekheid op een stokje, ontsproot er toch een geweldige samenwerking tussen theater en cinema. Eén die blijft nazinderen, en onze overtuiging heeft aangescherpt dat een symbiose van liefde en creatieve energie in staat is om bruggen te bouwen, om uit nare herinneringen krachtige verhalen te smeden, om samenlevingen te herdenken, en bovenal om mensen zichzelf te laten heruitvinden en transformeren.
Meer informatie over LIGO: https://www.ligo.be/
Meer informatie over Het Gevolg: https://www.hetgevolg.be/
Bekijk hieronder de trailer van de voorstelling:
